TRANSPALET KULLANIMINDA İŞ GÜVENLİĞİ TALİMATI

1. AMAÇ

…………………………………………

2. KAPSAM

…………………………………….

3. TANIMLAR / KISALTMALAR

Transpalet: Palet-taşıyan veya Palet-taşıyıcı; insan kontrollü, yaya (manuel transpalet) veya motor (motorlu transpalet) gücüyle çalışan, paletlere yüklenmiş yükleri hidrolik pompa gücüyle kaldırarak yatay olarak taşımaya yarayan araçlardır.  İki adet çataldan oluşurlar ve paletlerin üzerindeki boşluklara bu çatalların girmesi ve çatalların yukarı doğrultuda kaldırılmasıyla yükleme yapılmış olur.

   

Elektrikli (Motorlu) Transpalet: Ambalajlanmış veya palet üzerindeki yüklerin kısa mesafeli taşınmasını ve elleçlenmesine yarayan, elle kontrol edilen elektrikli aracı ifade eder. Bir motor yardımı ile yükleme kaldırma ve ilerleme işlerini yerine getiren transpaletlerdir. Genellikle üzerlerinde kullanıcının oturabileceği veya ayakta durarak transpaleti kontrol edebileceği yerler mevcuttur.

 

Elleçleme: Hammadde, malzeme, yarı mamul ve mamullerin belli kısıtlara göre ayrılarak istiflenmesi işlemini,

Endüstriyel Çekici: Arka arkaya dizilmiş genelde birden fazla küçük tekerlekli arabaları yüklenmiş durumda çekerek taşımayı sağlayan çekme aracını,

İstif Makinesi: Yükleri taşıma, elleçleme, istifleme amacıyla kullanılan ve elektrikle çalışan istif makinesini,

İş ekipmanı: İşin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet, cihaz, teçhizat, tesis ve tesisatı,

İş ekipmanının kullanımı: İş ekipmanının çalıştırılması, durdurulması, kullanılması, taşınması, tamiri, tadili, bakımı, devreye alınması, hizmete sunulması ve temizlenmesi gibi iş ekipmanı ile ilgili her türlü faaliyeti,

Operatör: İş ekipmanını kullanma konusunda yetkin olan çalışan veya çalışanları,

Kaldırma Kapasitesi: Kaldırma ve iletme ekipmanının üreticisinin belirlediği ve ekipmanın etiketinde yer verdiği en yüksek çalışma yükü değerini,

Kişisel Koruyucu Donanım: Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan, bu amaca uygun olarak tasarımı yapılmış tüm alet, araç, gereç ve cihazları,

Mesleki Eğitim: Örgün veya yaygın eğitim yoluyla bireyleri mesleğe hazırlamak, meslek sahibi olanların mesleklerindeki gelişimlerini ve yeni mesleklere uyumlarını sağlamak amacıyla gerekli bilgi, beceri, tavır ve değer duygularını geliştiren ve bireylerin fiziki, sosyal, kültürel ve ekonomik yeteneklerinin gelişim sürecinin bir plan içerisinde yürütülmesini sağlayan eğitimi,

Mesleki Yeterlilik: Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunu kapsamında belirlenmiş bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için, Kurum tarafından kabul edilen, gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normları sağlayan çalışanlara düzenlenen belgeyi,

Muayene: İş ekipmanlarının bir veya birden çok özelliğinin ölçüm, inceleme ve/veya deneme yöntemiyle bu Yönetmeliğin, ürünün ilgili standardının ve/veya imalatçının belirlediği ve/veya risk değerlendirmesi sonucu belirlenmiş teknik kriterlere göre durumunun kontrol edildiği faaliyetleri,

Periyodik Kontrol: İş ekipmanlarının, “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” ‘nde öngörülen aralıklarda ve belirtilen yöntemlere uygun olarak yetkili kişilerce yapılan muayene ve/veya test faaliyetlerini,

Risk Değerlendirmesi: İş yerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gereken çalışmaları,

Rota: Taşınacak yükün mevcut konumundan hedef konumuna götürülmesi esnasında izlenen yolu,

Sapan: Yükü güvenli şekilde tutmayı ve kaldırmayı sağlayan düzeneği,

Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,

Tehlikeli Bölge: İş ekipmanının bünyesinde veya çevresinde yer alan ve kişiler için sağlık ve güvenlik yönünden risklerin bulunduğu bölgeyi,

ifade eder.

4. YETKİLER VE SORUMLULUKLAR

İlgili Birim/Bölüm Amiri: Birimindeki çalışanlar içerisinden uygun özellikte ve yeterlikte kişileri seçerek operatör olarak belirlemek, çalışmalar esnasında uygun iş ekipmanının kullanımını sağlamak, iş ekipmanının bakım, onarım düzenini takip etmek ve ekipmanın periyodik muayenesinin yapılmış olduğundan,

İnsan Kaynakları Müdürlüğü: Operatör olarak belirlenen çalışanların mer’i mevzuat kapsamında kullanılacak iş ekipmanı özelinde mesleki eğitim/mesleki yeterlilik şartlarını sağlamasından,

Bakım Onarım Müdürlüğü: Kullanılan iş ekipmanının periyodik (rutin/rutin olmayan) bakım ve kontrollerinin gerçekleştirilmesi, ekipman periyodik muayenesinin yaptırılması ve bunlarla ilgili evrakların saklanmasından,

Postabaşı/Kısım Şefi: Çalışmalar için uygun iş ekipmanının kullanımının sağlanması, arızalı, hasarlı iş ekipmanının ilgili amire bildirilmesinden

sorumludur.

Operatör: İş ekipmanını kullanan operatör ekipman ile ilgili herhangi bir olumsuz durum arıza, hasar olduğunda postabaşı/kısım şefi ve birim amirine haber vermekle, hasarlı, arızalı ekipmanını kullanmamakla, kendisine verilen iş ekipmanını kullanım kılavuzunda ve talimatlarda belirtilen şartlara uygun olarak kullanmakla, iş ekipmanını amacı dışında kullanmamakla

yükümlüdür.

5. UYGULAMA

 

5.1. Çalışma Öncesi Yapılacak İşlemler

5.1.1. Operatör olarak görev yapacak çalışanların belirlenecektir.

5.1.2. Operatörler iş başlangıcı öncesi yapacağı işe, bulunacağı ortama uygun kişisel koruyucu donanımları temin ederek kullanacaktır.

5.1.3. Operatör iş ekipmanının hazırlığını kendisi yapacak, başka bir çalışana ekipmanın anahtarını vermeyecektir.

5.1.4. Operatörler iş başlangıcı öncesi kullanacakları iş ekipmanını kontrol edecektir. İş ekipmanı ile ilgili arıza, hasar veya olumsuz bir durumla karşılaşmaları durumunda derhal postabaşı ve ilgili amirine haber verecektir.

        5.1.4.1 Operatörün kontrol edeceği durumlar: 

a. Hidrolik Sistemler: Sıvı sızıntısı belirtilerini kontrol edin

b. Çatallar: Çatlak ve hasar olup olmadığını kontrol edin. 

c. Muhafazalar ve Yük Arkalığı: Güvenlik koruyucularının uygun şekilde sabitlendiğini ve hasar görmediğini kontrol edin. 

d. Güvenlik İşaretleri: Uyarı etiketlerinin, isim plakasının vs. iyi durumda ve okunaklı olduğunu kontrol edin.

e. Direksiyon ve Yük Mandalı: Tutma kolunun sağlamlığını, sıkı veya gevşek olup olmadığını, aşağı-yukarı ve sağa-sola rahatlıkla hareket ettiğini kontrol edin. Yük kaldırma indirme mandalının görevini tam olarak yerine getirdiğine emin olun.

f. Tekerlekler: Tahrik tekerleğinde çatlak veya hasar olup olmadığını kontrol edin. Yük tekerleklerini dönme serbestliği açısından kontrol etmek için trans paleti hareket ettirin. 

g. Hidrolik Kontroller: Kaldırma ve indirme işlemlerini kontrol edin ve maksimum konumlarına eğin. 

5.1.5. Operatör iş ekipmanının çalışmaması durumunda “ARIZALI” ibareli uyarı etiketini asarak ekipmanı kapalı durumda uygun bir noktada beklemeye alacaktır.

5.1.6. Operatör iş başlangıcı öncesi rota/güzergâh kontrolü yapacak, yol üzerinde herhangi bir engel veya başka bir çalışan olmadığına emin olacaktır.

5.1.7. Operatör iş başlangıcı öncesi kaldırma, taşıma veya istifleme yapacağı malzemenin kullandığı iş ekipmanına uygun olup olmadığına karar verecek, uygun değilse başka bir iş ekipmanı kullanımını talep edecektir.

5.1.8. Transpaletin periyodik bakım, muayene gibi gereklilikleri sağlayıp sağlamadığını kontrol edin.

5.1.9. Taşıma işlemi öncesi riskleri kontrol ederek değerlendirme yapın, yapılacak taşıma istifleme işlemini planlayın.

5.1.10. Transpalet bölümleri/bileşenleri aşağıda belirtildiği gibidir:

 

5.1.11. Transpaletlerin neden olduğu en bilinen tehlikeler;

* Aşırı yükleme.

* Riskli, düzensiz istif.

* Çatallar havada sürüş.

* Yetkisiz ve eğitimsiz kişilerin kullanması.

* İnsan taşıma.

* Yayalar ile aynı ortamda çalışma.

* Görüş alanı kapanması

* Bozuk zemin.

* Arızalı transpaletler.

* Şaka, oyun vb. hareketler

 

 5.2. Çalışma Sırasında Dikkat Edilecek Hususlar

Çalışmalar esnasında dikkat edilecek hususlar aşağıdaki tabloda belirtilmektedir.

5.2.1. Serbest bırakma (düşürme) kolunu bulun. Manuel transpaletin arkasında durun, çünkü onu hareket ettirdiğinizde bu konumda olacaksınız. Transpaletin uçlarının/çatallarının (zemine yakın büyük düz metal parçalar) yere kadar inmesini sağlayan küçük kolu bulun. Transpaletin serbest bırakma kolu genellikle manuel makinenin dikey gövdesindeki yuvarlak sapın ortasında bulunan küçük bir koldur. Farklı bir plastik rengiyle veya başka bir işaretle ayırt edilebilir. Serbest bırakma kolu herhangi birşeyle işaretlenmemiş olabilir.
5.2.2. Çatalları indirmek için düşürme kolunu içe doğru itin. Çatallar zaten tamamen indirilmişse, hareket ettiklerini göremezsiniz. Çatallar yerden sadece birkaç santim yukarıda olmalıdır.
5.2.3. Çatalı iki elinizle sıkıca tutarak ve dik konumda sürekli olarak öne doğru iterek palet boşluğuna dikkatlice yerleştirin. Çatalları kızak veya paletin altına girdiğinden emin olun. Kızağa yaklaştığınızda ürünün altına sığıp sığmadığını göreceksiniz. Eğer sığmıyorlarsa, makine yeterince indirilmemiş demektir; bu nedenle indirme kolunu tekrar itmeyi deneyin.
5.2.4. Paleti kaldırmak için kaldırma kolunu önde arkaya doğru hareket ettirerek kullanın. Çatallar kızağın altına girdiğinde, dikey sapı kendinize doğru, paletten uzağa ve çapraz bir hareketle zemine doğru çekin. Palet krikosunun (ve paletin) yerçekimi basıncına karşı yavaşça yükseldiğini hissetmelisiniz. Bu işlemi yaparken indirme koluna basmaya çalışmayın. Sola dönerken sol elinizi, sağa dönerken sağ elinizi kullanın ve kolu sıkıca tutun.
5.2.5. Transpalet çatallarının palet takozlarının/kirişinin üzerinde olmadığından emin olun. Tekerlekler mutlaka zeminde olmalıdır. Tekerlekler palet kirişin üzerinde kalırsa, bu durum krikonun çalışmasını ve çatalların yukarı kalkmasını engelleyecektir. Zorlama halinde kirişin kırılmasına, paletin devrilmesine sebep olabilecektir. Manuel palet krikosunu hareket ettirmeden önce paletin zeminden kaldırıldığından emin olun.
5.2.6. Palet krikosunu hareket ettirin. Paletin sürüklenmeyecek kadar yükseldiğini hissettiğinizde, palet krikosunun sapını çekerek yükseltilmiş paleti herhangi bir yönde hareket ettirin. Alternatif olarak, paleti bir kaldırma kapısından veya bir kamyona taşıma zamanı geldiğinde, kullanıcılar palete bastırarak itebilirler.
5.2.7 Çatalları/yükü indirmek için parmak ucu kontrolü ile kolu yukarı çekin. Boşta bırakmak ve hareket etmek için kol ortada kalması yeterlidir. Yükü kaldırmak için parmak ucu kontrolü ile kolu aşağı indirin ve palet krikosunu pompalayın. Transpaleti durdurmak için asla dümen kolunu sağa veya sola çevirmeyiniz.
5.2.8. Transpalette yük harici yolcu taşımayın. Transpaletler yük taşıma amaçlıdır ve canlı taşıma amaçlı kullanılmamalıdır.
5.2.9. Taşıdığınız malzemenin fiziki özelliklerini, paketlenme, elleçlenme şekillerine dikkat edin. Sadece sağlam ve güvenli yükleri taşıyın. Dengesiz ve bozuk yüklemeleri taşımakta ısrar etmeyin.
5.2.10. Traspaleti bozuk zeminlerde kullanmayın. Seviye farkı içermeyen düzgün zeminlerde çalıştırın.

 5.2.11. Kullanım kılavuzundaki tüm uyarıları ve talimatları okuyun okumadığınız sürece transpaleti kullanmayın.

5.2.12. Transpaleti tüm kontrolleri yapıncaya kadar çalıştırmayın. Hidrolik Sistemler, Çatallar, Muhafazalar ve Yük Arkalığı, Direksiyon ve Yük Mandalı, Tekerlekler, Hidrolik Kontroller, Güvenlik İşaretleri durumunu kontrol ediniz. Herhangi bir sorun varsa amirinize veya uygun yetkili birine bildirin.

5.2.13. Dönüşlerde, seviye farkları olan alanlarda, geçitlerde ve kaygan yüzeylerde sürerken dikkatli olun ve mutlaka yavaşlayın.

5.2.14. Transpaleti kullanırken aceleci davranmayın, koşmayın. Yüzünüz hareket yönüne dönük normal adımlarla hareket ediniz.

5.2.15. Çalışma alanınız dahilinde bulunan diğer çalışanlara transpaletle kesinlikle şaka yapmayın, transpaleti onların üzerine sürmeyin, yol hakkı ya da geçiş için inatlaşmayın.

5.2.16. Transpalet boş iken üzerine binip sürmeye çalışmayın.

5.2.17. Transpaletler ile oyun oynamayın, yarış yapmaya kalkmayın.

5.2.18. Devrilme riski daha fazla olacağından yük olmayan sürüşlerde özel dikkat gösterin.

5.2.19. Transpalet iterek değil çekerek kullanılır. Daima gidiş hareket yönüne bakın. Net bir görüş sağlayın.

5.2.20. Rampalarda çalışırken özel dikkat gösterin; yavaş hareket edin ve açı yapmayın veya dönmeyin.

5.2.21. Çatallara yüklenen malzemeler transpalet arkalığına tam yaslandığından, yükün hiçbir parçasının geriye doğru gelmeyecek şekilde sabitlendiğinden emin olun.

5.2.22. Kaldırmadan önce, yükün ortalanmış olduğundan, çatalların tamamen yük altında olduğundan ve yükün mümkün olduğu kadar transpalet arkalığına dayandığından emin olun.

5.1.23. Vücut uzuvlarınızı (eller, ayaklar vb.) kaldırma mekanizması, tekerlekler ve çatallardan uzak tutun

5.1.24. Islak, yağlı veya kaygan ellerle asla transpaleti çalıştırmayın. Kullandığınız eldivenlerin ıslak, yağlı veya kaygan olmadığına emin olun.

5.1.25. İstifleyiciyi yüksekte çalışma yapmak veya bir yere erişmek için kullanmayın. Çatalların üzerine çıkıp çalışma yapmak yasaktır.

İnsan kaldırmak yasaktır. Bu iş için özel olarak tasarlanmış ekipmanları kullanın.

5.1.26. Uzun mesafelerde taşıma yaparken yükü arkanızda tutarak sürün. Zemin durumunu gözeterek transpalet çatallarını yere en yakın şekilde tutun.

5.1.27. Yokuş yukarı sürüşlerde, çatallarla yükü yukarı kaldırarak ve yükü yokuş yukarı tarafınızda tutarak yavaş sürün. Yokuş yukarı sürüşlerde asla dönüş yapmayın.

5.1.28. Yokuş aşağı sürüş yaparken, çatallarla yükü yukarı kaldırarak ve yokuş yukarı tarafınızda tutarak yavaş sürün. Yokuş aşağı sürüşlerde asla dönüş yapmayın.

5.1.29. Transpaletin taşıma/yük kapasitesine dikkat edin. Transpaletin kapasitesi dahilindeki yükleri taşıyın. Aşırı yükleme yapmayın.

5.1.30. Çalışma alanınızdaki insanlara dikkat edin. Hareket güzergahınızdan geçebilecek/geçen yayalara dikkat edin. Hızınıza dikkat edin ve her zaman durabildiğinizden emin olun.

5.1.31. Transpaletin diğer istiflenmiş malzemeler, raflara çarpması halinde rafın devrilmesi, transpaletteki malzemenin veya raftaki malzemenin düşmesi tehlikeleri nedeniyle riskler içerdiğini aklınızda bulundurun. Bu çalışmalar esnasında gözünüzü çevrenizden (raflar, diğer istifler vb.), transpaletten ve taşıdığınız malzemeden ayırmayın.

5.1.32. Yükü her zaman doğru şekilde yerleştirdiğinizden ve başka şeylerin dikkatinizi dağıtmasına izin vermediğinizden emin olun.

Yük alma ve taşıma esnasında muhabbete dalmayın, telefonla konuşmayın, film izlemeyin.

5.1.33. Transpaletle çalışma yaparken telefonla konuşmayın, telefonla oynamayın. Kulaklık takarak müzik dinlemeyin. Çalışma için sana verilmiş olan kişisel koruyucu kulaklıklar (kulak tıkacı, maşon tip kulaklık) haricinde kulaklık kullanmayın.

5.1.34. Asla yükü transpalet çatalı en üst seviyesinde iken kullanmayın; yükü her zaman güvenli, alçak bir seviyede tutun.

5.1.35. Transpaleti her zaman belirlenmiş uygun alanlara uygun şekilde park edin. Çalışanlara veya diğer ekipmanlara engel olmadığınıza emin olun.

5.1.36. Transpaleti kullanırken aceleci davranmayın, koşmayın. Yüzünüz hareket yönüne dönük normal adımlarla hareket ediniz.

5.1.37. Herhangi Bakım ve onarımların yalnızca kalifiye personel tarafından yapılmasına izin verilir. Transpalet aksamı üzerinde oynama/müdahale yapmaya çalışmayın. Arıza halinde yetkiliye haber verin. Kendi başınıza çözüm üretmeyin, tamir etmeye kalkmayın.

5.2.38. Transpaletle çalışırken dalgın olmamaya ve dikkatli çalışmaya azami özen gösterin.

5.2.39. Transpaletin üzerine atlayarak binmeye ve üzerinden atlayarak inmeye çalışmayın.

5.2.40. Yükü tutmak için transpaletin çatalları üzerine başka bir çalışanı bindirmeyin.

5.2.41. Transpaletin çatalları üzerinden geçmeye veya atlamaya çalışmayın.

5.2.42. Transpaleti elle kaldırmaya çalışmayın. Zemine takılırsa uygun şekilde yükü indirin, sonrasında transpaleti yeniden konumlandırın. 

5.2.43. Transpalet üzerindeki malzemeleri elle sağa sola iterek-çekerek düzeltmeye çalışmayın.

5.2.44. Transpaletin üzerinde yük varken ani dönüşler yapmayın.

5.2.45. Farklı ölçülerdeki paletler ve yükler için uygun model transpaletler kullanın.

5.2.46. Taşıma kapasitesinin üzerinde yükleme yapmayın.

5.2.47. Yükü dengeli yükleyin, yüklenen malzeme ile transpaletin ağırlık merkezi aynı hizada olmazsa transpaletin devrilebileceğini unutmayın.

5.2.48. Palet üzerinde yüklenmiş yüklerin devrilme tehlikesine karşı sapan ile sağlamlaştırılmasını sağlayın.

5.2.49. Yükü/paleti transpaletin tek çatalı ile çekip-itmeyin. Çift çatalın yükü düzgün şekilde kavradığından emin olun.

5.2.50. Transpalet üzerinde geniş yüzeyli, kayma tehlikesi içeren ürünleri (sac, levha vb.) sabitlenmeden taşımaya çalışmayın.

5.2.51. Transpaletle yük taşıma işlemi esnasında yükü tutması için başka bir çalışandan yardım istemeyin. Yüke yaklaşmasına izin vermeyin.

5.2.52. Palete girmeden önce yükün güvenli bir şekilde istiflendiğinden ve paletin hasarlı olmadığından emin olun.

5.2.53. Yük, etrafını göremeyecek şekildeyse bir yön göstericiden yardım alın. 

5.2.54. Çatallar üst pozisyonda iken yükleme yapılmamalıdır.

5.2.55. Transpaleti kriko olarak kullanmayınız.

5.2.56. Eğimli alanlarda transpaleti sabitlemeden bırakmayınız

5.2.57. İyi aydınlatılmamış alanlarda transpaleti kullanmayınız.

5.2.58. Alışmak için boştayken gerekli denemeleri yapınız.

5.2.59. Yükü yere indirmeden önce transpaletin olduğu alanda hiçbir tehlike olmadığından emin olunuz.

5.2.60. Palet altının uygun ve düz olduğundan ayrıca güvenlik açısından sizin veya bir başkasının ayağının paletin altında olmadığından emin olunuz.

5.2.61. Taşıma indirme nakil işlemlerinde yeme-içme gibi davranışlar sergilemeyin.

 

5.3. Çalışma Sonrası Yapılacak İşlemler

5.3.1. Çalışma tamamlandıktan sonra transpaleti uygun bir alanda park edin

5.3.2. Transpaletin çatallarını park esnasında en alt konuma getirin.

5.3.3. Çalışma sonrası transpalet veya çatallar üzerinde herhangi bir malzeme bırakmayın.

5.3.4. Çalışma sonrasında gerekiyorsa transpaletin rutin bakım ve temizlik işlemlerini yapın.

 

 6. İLGİLİ DOKÜMANLAR

Doküman Kodu – Doküman Adı

7. İLGİLİ FORMLAR / EKLER

Doküman Kodu – Doküman Adı

* Talimat tamamiyle bilgilendirme amaçlıdır.

* Talimatın kullanılması isteniyorsa kendi işyerinizden görsellerin eklenmesi uygun olacaktır.

* Size ait olduğunu düşündüğünüz bir resim-bilgi olduğunu düşünüyorsanız kaynakça kısmı oluşturulması için lütfen iletişime geçiniz.